✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
Εξειδικευμένη
Γενική και Ογκολογική χειρουργική
Τι είναι ο καρκίνος του παγκρέατος;
Τι είναι το πάγκρεας;
Το πάγκρεας είναι ένας αδένας σε σχήμα μπαστουνιού που βρίσκεται πίσω από τον στόμαχο. Οι κύριες λειτουργίες του παγκρέατος είναι στην πέψη των τροφών μέσω της αμυλάσης, λιπάσης, πρωτεολυτικών ενζύμων κ.λ.π. και στην ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα με δύο ορμόνες που παράγει που είναι η ινσουλίνη και το γλουκαγόνο.
Τι είναι ο καρκίνος του παγκρέατος;
Οι όγκοι στο παγκρέατος εμφανίζονται όταν οι αλλαγές(=μεταλλάξεις) στα κύτταρα του παγκρέατος τα οδηγούν σε ανεξέλεγκτο και με ανώμαλο ρυθμό πολλαπλασιασμό τους, δημιουργώντας έτσι μια μάζα. H μάζα αυτή μπορεί να είναι είτε καλοήθης (=όχι καρκινική) είτε κακοήθης (=καρκινική). Ο καρκίνος του παγκρέατος αντιπροσωπεύει περίπου το 3% όλων των καρκίνων και εμφανίζεται ελαφρώς συχνότερα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες. Ο καρκίνος του παγκρέατος συνήθως δεν εντοπίζεται παρά μόνο σε προχωρημένα στάδια, επειδή είναι δύσκολο να ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο. Ο μέσος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου είναι περίπου 1 στους 64.
Ποιοι είναι οι τύποι καρκίνου του παγκρέατος;
Υπάρχουν δύο τύποι όγκων που αναπτύσσονται στο πάγκρεας: αυτοί που προέρχονται απο την εξωκρινή μοίρα του παγκρέατος και αυτοί που προέρχονται απο την ενδοκρινή μοίρα του παγκρέατος(= νευροενδοκρινείς όγκοι). Περίπου το 93% όλων των όγκων του παγκρέατος είναι απο την εξωκρινή μοίρα. Οι όγκοι του παγκρέατος διακρίνονται επισης σε συμπαγείς και κυστικούς.
Το πιο κοινό είδος συμπαγούς καρκίνου του παγκρέατος ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα. με τον συνηθέστερο τύπο να ξεκινά από τους πόρους του παγκρέατος και τότε ονομάζεται πορογενές αδενοκαρκίνωμα. Το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος είναι αυτό που συνήθως εννοούν οι άνθρωποι όταν λένε ότι “έχουν καρκίνο στο πάγκρεας”.
Απο τα κυστικά νεοπλάσματα δυνητικά κακοήθη είναι το κυσταδενοκαρκίνωμα(=βλενώδες κυστικό νεόπλασμα) και το ενδοπορικό θηλώδες-βλενώδες νεόπλασμα(=είναι οι όγκοι IPNM).
Οι υπόλοιποι όγκοι του παγκρέατος – περίπου το 7% του συνόλου – είναι νευροενδοκρινείς όγκοι. Οι νευροενδοκρινείς όγκοι παράγουν ορμόνες και μπορεί να ονομάζονται από τον τύπο της ορμόνης που παράγουν. Για παράδειγμα, το ινσουλινώμα είναι ένας όγκος που παράγει ινσουλίνη και το γαστρίνωμα παράγει γαστρίνη.
Τι προκαλεί καρκίνο του παγκρέατος;
Δεν υπάρχει σαφής απάντηση. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι προκαλεί τον καρκίνο του παγκρέατος. Ωστόσο, η έρευνα έχει εντοπίσει ορισμένους παράγοντες κινδύνου.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του παγκρέατος;
Παράγοντας κινδύνου είναι κάτι που αυξάνει την πιθανότητα να νοσήσετε από μια ασθένεια. Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που είναι αποτέλεσμα του τρόπου ζωής και που μπορούν να αλλάξουν. Για τον καρκίνο του παγκρέατος, αυτοί οι τύποι παραγόντων κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Το κάπνισμα τσιγάρων, πούρων και χρήση άλλων μορφών καπνού.
- Η παχυσαρκία αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου. Ο συσσωρευμένος λιπώδης ιστός γύρω από τη μέση αποτελεί παράγοντα κινδύνου ακόμη και αν δεν έχετε παχυσαρκία.
- Ο διαβήτης, ιδίως διαβήτης τύπου 2, ο οποίος συνδέεται με την παχυσαρκία. Η νέα εμφάνιση διαβήτη σε μεγαλύτερη ηλικία και σε κάποιον με φυσιολογικό βάρος θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη για διερεύνηση για καρκίνο του παγκρέατος.
- Η χρόνια παγκρεατίτιδα, μια μόνιμη φλεγμονή του παγκρέατος που συνήθως συνδέεται με το κάπνισμα και στην κατανάλωση κατανάλωση αλκοόλ.
- Η έκθεση σε χημικές ουσίες που χρησιμοποιούν συνήθως τα στεγνοκαθαριστήρια και στη βιομηχανία μετάλλου.
Υπάρχουν επίσης παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να αλλάξουν όπως είναι:
- Η κληρονομική χρόνια παγκρεατίτιδα που οφείλεται σε γονιδιακές αλλαγές(=μεταλλάξεις) που μεταβιβάζονται από γονέα σε παιδί. Το 10% περίπου των περιστατικών παγκρεατικού καρκίνου έχουν κληρονομική προδιάθεση.
- Τα κληρονομικά σύνδρομα με γονιδιακές αλλαγές(=μεταλλάξεις) σε γονίδια – όπως τα γονίδια BRCA- που μεταβιβάζονται από γονέα σε παιδί. Όλοι όσοι διαγιγνώσκονται πρόσφατα με καρκίνο του παγκρέατος θα πρέπει να συζητήσουν με τον γιατρό τους σχετικά με τις αναγκαίες γενετικές εξετάσεις για να ερευνηθεί εάν αν υπάρχει κληρονομικός λόγος που εμφάνισαν καρκίνο του παγκρέατος.
- Η Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.
- Το σύνδρομο Peutz-Jeghers.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εμφανίζουν πρώιμα σημάδια καρκίνου του παγκρέατος. Ωστόσο καθώς η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να παρατηρηθούν:
- Πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα που μπορεί να αντανακλά στην πλάτη.
- Ναυτία και εμετός
- Κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών (ίκτερος)
- Κούραση
- Απώλεια της όρεξης
- Απώλεια βάρους
- Ανοιχτόχρωμα κόπρανα
- Σκούρου χρώματος ούρα
- Θρόμβωση αγγείων
- Φαγούρα στο δέρμα
- Νέος ή επιδεινούμενος διαβήτης
Ο ιατρός μπορεί να υποπτευθεί καρκίνο του παγκρέατος εάν υπάρχουν κάποια απο τα παραπάνω συμπτώματα και έχει πρόσφατα παρουσιαστεί αύξηση στις τιμές του σακχάρου στο αίμα(= διαβήτης) ή παγκρεατίτιδα(=μία κατάσταση που οφείλεται σε φλεγμονή του παγκρέατος).
Οι νευροενδοκρινείς καρκίνοι παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα;
Τα συμπτώματα του νευροενδοκρινικού καρκίνου του παγκρέατος μπορεί να είναι διαφορετικά από τα συνήθη συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ορισμένοι νευροενδοκρινικοί όγκοι παράγουν ορμόνες που προκαλούν μία αντίστοιχη συμπτωματολογία, όπως το ινσουλίνωμα που παράγει ινσουλίνη που προκαλεί υπογλυκαιμία.
Πώς γίνεται διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος;
Είναι δύσκολο να εντοπιστεί ο καρκίνος του παγκρέατος στε πρωιμο στάδιο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν δίδει συμπτώματα στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής του και έτσι δεν εντοπίζεται στο συνήθη “Check up”. Εάν υπάρχει υποψία για καρκίνο του παγκρέατος θα πρέπει να γίνει ένας αριθμός “στοχευμένων” εξετάσεων που περιλαμβάνουν καρκινικούς δείκτες(Ca 19-9, CEA, Ca125 κ.λ.π.), Αξονική ή Μαγνητική τομογραφία και ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα. Το τελευταίο είναι μία σημαντική εξέταση που διενεργείται με ειδικό γαστροσκόπιο που στο άκρο του υπάρχει καθετήρας υπερήχων που επιτρέπει την υπερηχοτομογραφική απεικόνιση του παγκρέατος μέσω του στομάχου. Στη διάρκεια αυτής της εξέτασης μπορεί να ληφθεί βιοψία (δείγμα ιστού) από το πάγκρεας με την καθοδήγηση υπερήχων.
Ποια είναι τα στάδια του καρκίνου του παγκρέατος;
Η σαδιοποίηση του καρκίνου του παγκρέατος εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του όγκου και από το αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί ή όχι σε κοντινούς ή απομακρυσμένους ιστούς. Η πλέον εκλαϊκευμένη κατηγοροποίηση του καρκίνου του παγκρέατος είναι η ακόλουθη:
Στάδιο 0: Γνωστό και ως “καρκίνωμα in situ”, το στάδιο 0 χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογικά κύτταρα στο πάγκρεας, τα οποία μπορούν να εξελιχθούν σε καρκινικά.
Στάδιο Ι: Ο όγκος βρίσκεται μόνο στο πάγκρεας.
Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος βρίσκεται στο πάγκρεας και έχει διηθήσει κοντινούς ιστούς(δωδεκαδάκτυλο ή χοληδόχο πόρο).
Στάδιο ΙΙΙ: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε σε κοντινούς ιστούς(δωδεκαδάκτυλο ή χοληδόχο πόρο) και σε λεμφαδένες που είναι κοντά στο πάγκρεας.
Στάδιο Iva & IVb: Στο στάδιο αυτό ο όγκος έχει εξαπλωθεί σε μεγάλα αγγεία που είναι κοντά στο πάγκρεας, με ή χωρίς διήθηση λεμφαδένων και με μεταστάσεις σε άλλα όργανα(IVb) όπως το ήπαρ, οι πνεύμονες ή η περιτοναϊκή κοιλότητα.
Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του παγκρέατος;
Η θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις, όπως από την θέση του όγκου στο πάγκρεας, σε ποιο στάδιο βρίσκεται και σε ποια κατάσταση είναι στο σύνολό της η υγεία του ασθενούς (π.χ. καρδιοπάθεια, χρόνια αναπνευστική νόσος, νεφρική δυσλειτουργία, σαρκοπενία κ.ά.) Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
Χειρουργική εκτομή: Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του παγκρέατος ή τμήματος του παγκρέατος ονομάζεται παγκρεατεκτομή. Εάν ο όγκος βρίσκεται στην κεφαλή του παγκρέατος συστήνεται η παγκρεατο-δωδεκαλεκτομή(“εγχείρηση Whipple” / Δές ΕΔΩ). Με αυτή την εγχείρηση αφαιρείται η κεφαλή του παγκρέατος, το δωδεκαδάκτυλο (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου), η χοληδόχος κύστη, ένα τμήμα του χοληδόχου πόρου και οι κοντινοί λεμφαδένες. Όταν ο όγκος εντοπίζεται στο υπόλοιπο πάγκρεας τότε γίνεται η περιφερική παγκρεατεκτομή που περιλαμβάνει και τον σπλήνα(Δές ΕΔΩ).
Χημειοθεραπεία και / ή Ακτινοθεραπεία: Χρησιμοποιούνται μετά τη χειρουργική επέμβαση για την ολοκλήρωση της θεραπείας αλλά και πριν από τη χειρουργική επέμβαση για να μικρύνει ο όγκος και να γίνει δυνατή η εγχείρηση.
Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία προς το παρόν δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στη θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος, αλλά μπορεί να επωφεληθούν από αυτήν οι ασθενείς που παρουσιάζουν μια συγκεκριμένη γενετική αλλαγή(περίπου το 1% των ασθενών).
Στοχευμένη θεραπεία: Κατευθύνεται σε συγκεκριμένα γονίδια ή πρωτεΐνες που βοηθούν την ανάπτυξη του καρκίνου. Οι γενετικές εξετάσεις είναι γενικά ο τρόπος με τον οποίο καθορίζουμε αν μια στοχευμένη θεραπεία είναι κατάλληλη για τον συγκεκριμένο ασθενή.
Πρόσθετες πληροφορίες πρέπει να γνωρίζετε για τη θεραπεία:
Η υποστηρικτική ή παρηγορητική φροντίδα, δηλαδή η μείωσης των επιπλοκών που σχετίζονται με τη νόσο, μπορεί να περιλαμβάνει:
Αντιμετώπιση του πόνου: Σε ανεγχείρητα περιστατικά ή υποτροπή του νεοπλάσματος, εάν τα αναλγητικά φάρμακα δεν προσφέρουν ανακούφιση, για να μετριασθεί ο πόνος μπορεί να γίνει “αποκλεισμός” του κοιλιακού πλέγματος ή νευρόλυση με έγχυση ειδικού φαρμάκου στο πλέγμα μέσω καθοδήγησης με ενδοσκοπικό υπέρηχο(Δές ΕΔΩ). .
Αντιμετώπιση του ίκτερου: Με γαστροσκόπιση μπορεί να τοποθετηθεί ένας σωλήνας μικρής διαμέτρου στον χοληδόχο πόρο(=Stent) για να ελαττωθεί η χολερυθρίνη στο αίμα και για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα του ίκτερου.
Αντιμετώπιση της εντερικής απόφραξης: Για την αντιμετώπιση της απόφραξη του δωδεκαδακτύλου από τον παγκρεατικό όγκο μπορεί να γίνει είτε τοποθέτηση ενδοσκοπικά στο δωδεκαδάκτυλο stent, είτε εγχείρηση παράκαμψης με σύγχρονη παροχέτευση της χολής(Δές ΕΔΩ). .
Έλεγχος του διαβήτη: Γίνεται με την χορήγηση κατάλληλων φαρμάκων και δίαιτας και συστηματική παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Ψυχολογική υποστήριξη: Η υποστηρικτική ψυχολογική φροντίδα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών προβλημάτων που προκύπτουν απο την παρουσία της νόσου τόσο στον πάσχοντα όσο και απο τις επιπτώσεις της στην οικογένειά του.
Πού εξαπλώνεται συχνότερα ο καρκίνος του παγκρέατος;
Ο καρκίνος του παγκρέατος προσβάλλει(=μετάσταση) τους κοντινούς λεμφαδένες και στη συνέχεια το ήπαρ, το περιτόναιο (το τοίχωμα της κοιλιακής κοιλότητας), τους πνεύμονες και τα οστά.
Μπορεί να θεραπευτεί ο καρκίνος του παγκρέατος;
Ναι, είναι δυνατόν σε ειδικές περιπτώσεις. Παρόλο που ο καρκίνος του παγκρέατος έχει χαμηλό ποσοστό επιβίωσης, μπορεί δυνητικά να θεραπευτεί εάν ανιχνευθεί και αντιμετωπιστεί στο πολύ αρχικό του στάδιο(στάδιο 0 / “καρκίνωμα in situ”).
Πώς μπορώ να προλάβω τον καρκίνο του παγκρέατος
Δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά προκαλεί τον καρκίνο του παγκρέατος, οπότε είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πώς να τον προλάβουμε. Ωστόσο, μπορεί να γίνουν ορισμένες αλλαγές στις καθημερινές συνήθεις που βοηθούν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος:
- Διακοπή κάθε χρήσης καπνού σε οποιαδήποτε μορφή.
- Διατήρηση φυσιολογικού βάρους με υγιηνή διατροφή και σωματική άσκηση.
- Αλκοόλ με μέτρο ή και διακοπή της κατανάλωσης.
- Πρόληψη του διαβήτη με υγιηνή διατροφή, σωματική άσκηση και έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Στην περίπτωση παρουσίας διαβήτη, πιστή εφαρμογή των ιατρικών οδηγιών.
- Χρησιμοποίηση εξοπλισμού ασφαλείας όταν η εργασία εκθέτει σε τοξίνες.
Ποιο είναι το προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου με καρκίνο του παγκρέατος;
Ο καρκίνος του παγκρέατος συνήθως δεν εντοπίζεται μέχρι να εξελιχθεί και να έχει συμπτώματα. Αυτό αποτελεί σημαντική αιτία για την αυξημένη θνητότητα που παρουσιάζει. Για την αυξημένη επιβίωση τον κύριο ρόλο έχει η ριζική και με ασφάλεια χειρουργική εκτομή του όγκου, όπου αυτό είναι δυνατόν σύμφωνα με το στάδιο της νόσου.
Καθοριστικό ρόλο στην επιβάρυνση της επιβίωσης έχει το μέγεθος του όγκου(ίσο ή μεγαλύτερο των 2,5 εκατοστά) και η παρουσία μεταστάσεων σε κοντινούς ιστούς όπως στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα όπως το ήπαρ. Εάν το νεόπλασμα έχει μικρό μέγεθος, είναι εντοπισμένο μόνο στο πάγκρεας και γίνει ριζική ογκολογική παγκρεατεκτομή, σε συνδιασμό με προεγχειρητική ή/και µετεγχειρητική ανοσο-χηµειο-ακτινοθεραπεία, το ποσοστό επιβίωσης τον πέμπτο χρόνο μετά την εγχείρηση μπορεί να είναι έως 35%. Όταν υπάρχει τοπική επέκταση σε λεμφαδένες ή σε πλησίον ευρισκόμενους ιστούς η επιβίωση τον πέμπτο χρόνο είναι έως 12%. Σε περίπτωση απομακρυσμένων μεταστάσεων όπως στο ήπαρ, πνεύμονες ή οστά τότε η πενταετής επιβίωση είναι έως 3%. Ωστόσο η ευρύτερα αποδεκτή άποψη είναι ότι στα περισσότερα χειρουργηθέντα περιστατικά η αναμενόμενη επιβίωση είναι μικρότερη απο την περιγραφόμενη παραπάνω, ενώ στο στάδιο με μεταστάσεις π.χ. στο ήπαρ, συχνά ο χρόνος αυτός είναι περίπου 4 έως 6 μήνες.
Τι ερωτήσεις πρέπει να κάνω στον γιατρό μου;
Η διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος είναι συγκλονιστική και μπορεί να ανατρέψει τη ζωή του ασθενούς. Οι απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις που θα γίνουν στον θεράποντα ιατρό μπορούν να βοηθήσουν ώστε να αντιμετωπιστούν με ψυχραιμία οι επιπτώσεις απο αυτή την διάγνωση:
- Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο καρκίνος; Τι σημαίνει αυτό για μένα;
- Ποιες είναι οι θεραπευτικές μου επιλογές; Ποιες προτείνετε και γιατί;
- Ποιες παρενέργειες μπορεί να εμφανίσω ως αποτέλεσμα της θεραπείας;
- Θα μπορέσω να συνεχίσω να εργάζομαι και να κάνω τα πράγματα που χρειάζομαι ή θέλω να κάνω κάθε μέρα;
- Υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες πρέπει να λάβω επείγουσα ιατρική βοήθεια;
- Τι πρέπει να κάνω για να παραμείνω όσο το δυνατόν πιο υγιής;
- Τι συνήθειες της καθημερινότητάς μου πρέπει να αλλάξω;
- Είναι οι γενετικές εξετάσεις κατάλληλες για μένα;
- Μπορείτε να μου πείτε πως μπορώ να ενταχθώ σε μια ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης για άτομα με την ίδια πάθηση;
Διευκρίνιση: Οι παραπάνω πληροφορίες αποτελούν σύντομη ενημέρωση και δεν υποκαθιστούν τον ιατρό σας.
Ο ιατρός και οι συνεργάτες αναλαμβάνουν την διερεύνηση, θεραπευτική αντιμετώπιση και παρακολούθηση των χειρουργικών παθήσεων του παγκρέατος
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
➔
επιλέξτε (-
Click
-) την ενότητα που σας ενδιαφέρει
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Ήπατος ενηλίκων
Ήπατος παιδιών
Χοληφόρων
Παγκρέατος
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
Με νεφρική ανεπάρκεια
Με ηπατική δυσλειτουργία
Με κίρρωση ήπατος
Με μεταμόσχευση νεφρού
Με μεταμόσχευση ήπατος
ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Πεπτικός σωλήνας
Ενδοκρινείς
Μαστός
Κήλες
Κιρσοί
Οπισθοπεριτόναιο
Επικοινωνία:
✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Επαγγελματική δραστηριοποίηση
