Η χειρουργική εκτομή του ήπατος ή ηπατεκτομή είναι μία βαρεία, εξειδικευμένη και πολύπλοκη εγχείρηση με την οποία η χειρουργική ομάδα στοχεύει στην αντιμετώπιση πρωτοπαθών ή μεταστατικών κακοήθων όγκων αλλά και καλοήθων χειρουργικών παθήσεων του ήπατος. Με την εγχείρηση αυτή αφαιρείται με εκτομή το τμήμα του ήπατος που έχει επηρεαστεί απο την νόσο.    Παρόλο που το ήπαρ είναι ζωτικής σημασίας όργανο,  ο άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει ακόμη και με την εκτομή-αφαίρεση των δύο τρίτων του ήπατος. Η ιδιότητα του ήπατος να αναγεννάται οδηγεί σε πλήρη επαναδημιουργία της ηπατικής μάζας που αφαιρέθηκε σε έως και τρείς μήνες. Ο χειρουργός μπορεί να εκτελέσει την ηπατεκτομή είτε με «ανοιχτή» μέθοδο, δηλαδή με τομή στο δέρμα, είτε με «λαπαροσκοπική» μέθοδο, δηλαδή μέσω μικρών τομών στο δέρμα και χρήση ειδικών ενδοσκοπικών εργαλείων. Ο χρόνος που απαιτείται για την ηπατεκτομή εξαρτάται απο το είδος της ηπατεκτομής και κυμαίνεται από 3 ώς 6 ώρες. Η παραμονή στο νοσοκομείο επίσης εξαρτάται από το είδος της ηπατεκτομής με σύνηθες χρόνο απο 3 έως 7 ημέρες.

Οι ηπατεκτομές εξελίχθηκαν σε ασφαλείς και σωστικές επεμβάσεις με την καλύτερη κατανόηση της ανατομίας του οργάνου, την εξέλιξη της τεχνολογικής υποβοήθησης αλλά και της αποτελεσματικότερης προεγχειρητικής και μετεγχειρητικής αντιμετώπισης των ασθενών για ηπατεκτομή.  Η διενέργεια των απαιτητικών αυτών επεμβάσεων βασίζεται στην ανατομική και λειτουργική διαίρεση του ήπατος σε λοβούς και τμήματα και θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους χειρουργούς, τόσο για την επίτευξη των καλύτερων θεραπευτικών αποτελεσμάτων αλλά και για την αποφυγή επιπτώσεων στην ανατομική και λειτουργική ακεραιότητα του ήπατος που παραμένει μετά την ηπατεκτομή.

Οι ηπατεκτομές διακρίνονται σε «ανατομικές» και σε «μη ανατομικές». Οι ανατομικές ηπατεκτομές βασίζονται στην ανατομική διαίρεση του ήπατος σε λοβούς (δεξιό και αριστερό) και σε οκτώ(8) τμήματα που ονοματίζονται είτε με τους γνωστούς αριθμούς (1-8) είτε με τους αντίστοιχους ρωμαϊκούς αριθμούς (Ι-VIII). Με αυτό τον τρόπο διακρίνονται σε :

• δεξιά ημιηπατεκτομή (ή λοβεκτομή=❺❻❼❽)
• αριστερή ημιηπατεκτομή (ή λοβεκτομή=❶❷❸❹),
• εκτεταμένη δεξιά ηπατεκτομή (=❹❺❻❼❽),
• εκτεταμένη αριστερή ηπατεκτομή (=❶❷❸❹❺❽)
• τμηματεκτομή ενός τμήματος π.χ. του τμήματος 4 (ή IV)=❹ και
• τμηματεκτομή περισσοτέρων τμημάτων π.χ. 2 και 3 (ή ΙΙ και ΙΙΙ)=❷❸.

Στις μη ανατομικές ηπατεκτομές περιλαμβάνονται οι σφηνοειδείς εκτομές στις οποίες αφαιρείται ο όγκος χωρίς η ηπατεκτομή να καθοδηγείται απο την ανατομική διαίρεση της περιοχής που ευρίσκεται ο όγκος. Σε ορισμένες ηπατεκτομές είναι αναγκαίο να αφαιρεθεί και η χοληδόχος κύστη.

Ο τύπος της ηπατεκτομής που θα εφαρμοσθεί στον ασθενή εξαρτάται απο το μέγεθος του όγκου, την περιοχή του ήπατος που έχει αναπτυχθεί και την λειτουργική κατάσταση του ήπατος, ώστε να αποφευχθεί η ηπατική ανεπάρκεια μετά την εγχείρηση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε ασθενείς με πολυεστιακό μεταστατικό καρκίνο, σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή πάσχουν απο κίρρωση του ήπατος. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να επιλεγεί η σφηνοειδής εκτομή ή άλλη μέθοδος τοπικής καταστροφής του όγκου, π.χ. με ραδιοκύματα ή μικροκύματα. Επίσης είναι πιθανόν πέραν της μίας εγχείρησης ηπατεκτομής να απαιτηθεί και νέα εγχείρηση σε επόμενο χρόνο για την αντιμετώπιση είτε νέων καρκινικών εστιών στο ήπαρ ή ήδη γνωστών που δεν επιτρέπονταν να εκταμούν στην πρώτη εγχείρηση γιατί θα έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Αυτή η μέθοδος καλείται επαναληπτική ηπατεκτομή (Redo Hepatectomy). 

Η λαπαροσκοπική χειρουργική εφαρμόζεται και στις παθήσεις του ήπατος. Διενεργείται απο εξειδικευμένη σε αυτή την εγχειρητική μέθοδο χειρουργική ομάδα, με βασικό προαπαιτούμενο την εμπειρία στην ανοιχτή μέθοδο ηπατεκτομών, δεδομένου ότι είναι μία ιδιαίτερα απαιτητική και πολύπλοκη τεχνική. Στον ασθενή προσφέρει την δυνατότητα ελαχιστοποίησης του μετεγχειρητικού πόνου και της ταχύτερης κινητοποίησής του.

Οι πιθανές χειρουργικές επιπλοκές που μπορούν να συμβούν μετά από ηπατεκτομή είναι φλεγμονές, αιμορραγία από την περιοχή της εγχείρησης, έξοδος χολής (χολόρροια), πνευμονία, ίκτερος, θρομβώσεις αγγείων, ηπατική δυλειτουργία ή και ανεπάρκεια ήπατος.