✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
Εξειδικευμένη
Γενική και Ογκολογική χειρουργική
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
Oι θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του καρκίνου των χοληφόρων εξαρτώνται από την έκταση του νεοπλάσματος, δηλαδή το στάδιο κατά την διάγνωση. Από άποψη αποτελεσματικότητας, η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη ρεαλιστική δυνατότητα για θεραπεία, με την προϋπόθεση ότι ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί πλήρως και με ασφάλεια για τον ασθενή. Ατυχώς οι περισσότεροι καρκίνοι των χοληφόρων όταν εντοπίζονται είναι πλέον ανεγχείρητοι.
Οι όγκοι των χοληφόρων, με βάση την θεραπευτική δυνατότητα που παρέχουν όταν διαγνώσκονται, χωρίζονται σε:
- Δυνητικά αντιμετωπίσιμους με χειρουργική επέμβαση, δηλαδή εκείνους που με βάση τα αποτελέσματα των απεικονιστικών και άλλων εξετάσεων μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως με χειρουργική επέμβαση.
- Ανεγχείρητους καρκίνους, δηλαδή αυτούς που έχουν εξαπλωθεί σε άλλους ιστούς ή βρίσκονται σε πολύ δύσκολο σημείο για να αφαιρεθούν εξ ολοκλήρου με χειρουργική επέμβαση.
Η εκτίμηση της κατάστασης σε έναν ασθενή με χολαγγειοκαρκίνωμα αποτελεί μία ιδιαίτερα σύνθετη υπόθεση. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν παράγοντες όπως:
α)εάν το νεόπλασμα είναι τοπικό ή έχει επεκταθεί,
β)το πόσο μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση η χημειοθεραπεία ή/και η ακτινοβολία,
γ)ποιες είναι οι «ανοχές» του ασθενούς στην βαρύτητα της θεραπείας,
δ)κατά πόσο η αποσυμπίεση των χοληφόρων θα είναι χρήσιμη προεγχειρητικά κ.λ.π.
Εάν ο ασθενής έχει ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών), μπορεί να τοποθετηθεί πριν την εγχείρηση ένα stent (στέντ) ή ένας διαδερματικός καθετήρας στον χοληδόχο πόρο, με σκοπό την ελάττωση της χολερυθρίνης στο αίμα. Αυτό βοηθά στην προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων από την απόφραξη των χοληφόρων και συμβάλλει έως ένα βαθμό στη μείωση του κινδύνου επιπλοκών από τη χειρουργική επέμβαση.
Σε περιπτώσεις όπου ο όγκος είναι οριακά χειρουργήσιμος, ο θεράπων ιατρός μπορεί να συστήσει, πριν από την επέμβαση, την διενέργεια χημειοθεραπείας ή/και ακτινοβολίας. Σκοπός αυτής της μεθόδου είναι να συρρικνωθεί ο όγκος ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά.
Η συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή με χημειοθεραπεία ή/και ακτινοβολία χρησιμοποιείται μετά την εγχείρηση για την επίταση της αποτελεσματικότητάς της. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην περίπτωση που δεν έχει αφαιρεθεί πλήρως ο όγκος (με βάση την ιστολογική εξέταση και τον έλεγχο του ιστού που αφαιρέθηκε κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης).
Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του χολαγγειοκαρκινώματος μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές και, ανάλογα με το πόσο εκτεταμένη είναι, μπορεί να απαιτηθούν πολλές εβδομάδες για να αναρρώσει ο ασθενής. Εάν υπάρχει αμφιβολία ότι ο όγκος είναι θεραπευτικά αντιμετωπίσιμος, πρέπει να εκτιμηθούν με προσοχή τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε δυνητικά θεραπευτικής μεθόδου που προτείνεται, καθώς και ο απαιτούμενος χρόνος ανάρρωσης. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητός ο στόχος οποιασδήποτε χειρουργικής επέμβασης για το χολαγγειοκαρκίνωμα, ποια είναι τα πιθανά οφέλη και οι κίνδυνοι καθώς και σε ποιό βαθμό η χειρουργική επέμβαση είναι πιθανό να επηρεάσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Συμπερασματικά το είδος των θεραπευτικών παρεμβάσεων εξαρτάται από το σημείο όπου βρίσκεται ο όγκος, την έκτασή του και είναι :
α) δυνητικά θεραπευτικές, ή
β) συμπληρωματικές και παρηγορητικές.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
1.Δυνητικά θεραπευτική χειρουργική επέμβαση για το χολαγγειοκαρκίνωμα
Η δυνητικά θεραπευτική χειρουργική επέμβαση σημαίνει ότι οι απεικονιστικές εξετάσεις δείχνουν πως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά όλο το νεόπλασμα μαζί με ένα τμήμα ιστού γύρω από αυτό.
Είναι σαφές ότι η χειρουργική επέμβαση προσφέρει τη μόνη ρεαλιστική ευκαιρία για τη θεραπεία των ατόμων με καρκίνο των χοληφόρων. Η επέμβαση που απαιτείται σε αυτή την περίπτωση είναι συχνά πολύπλοκη και απαιτεί έμπειρη χειρουργική ομάδα.
Μόνο σε ένα μικρό ποσοστό των χολαγγειοκαρκινωμάτων είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί θεραπευτική εγχειρητική εκτομή. Αυτό συμβαίνει διότι συνήθως όταν διαγνώσκονται είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο.
Χειρουργική επέμβαση για χολαγγειοκαρκινώματα που μπορούν να εκταμούν
Για τους αντιμετωπίσιμους καρκίνους, το είδος της επέμβασης εξαρτάται από το σημείο όπου βρίσκεται ο καρκίνος.
- Οι καρκίνοι των ενδοηπατικών χοληφόρων πόρων είναι σε χοληφόρους πόρους που βρίσκονται μέσα στο ήπαρ. Για τη θεραπεία αυτών των καρκίνων, ο χειρουργός αφαιρεί το τμήμα του ήπατος που περιέχει τον καρκίνο. Η αφαίρεση μέρους του ήπατος ονομάζεται μερική ηπατεκτομή. Μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφαιρεθεί ένας ολόκληρος λοβός (δεξιός ή αριστερός) του ήπατος. Αυτό ονομάζεται ηπατική λοβεκτομή και είναι μια πολύπλοκη επέμβαση που απαιτεί έμπειρη χειρουργική ομάδα. Εάν η ποσότητα του ήπατος που αφαιρέθηκε δεν είναι πολύ μεγάλη, το ήπαρ θα εξακολουθεί να λειτουργεί κανονικά, επειδή έχει την ικανότητα να αναγεννάται.
Περισσότερα για τις ηπατεκτομές: Click ΕΔΩ
- Ο καρκίνος των χοληφόρων πόρων αναπτύσσεται εκεί όπου οι κλάδοι των χοληφόρων πόρων εξέρχονται πρώτα από το ήπαρ(Περιπυλαίοι καρκίνοι των χοληφόρων(όγκοι Klatskin).
Η χειρουργική επέμβαση για αυτούς τους καρκίνους είναι περίπλοκη και απαιτεί μεγάλη εγχειρητική επιδεξιότητα. Συνήθως αφαιρείται μέρος του ήπατος, μαζί με τον χοληδόχο πόρο, τη χοληδόχο κύστη, τους κοντινούς λεμφαδένες και μερικές φορές μέρος του παγκρέατος και του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο). Στη συνέχεια ο χειρουργός αναστομώνει(συνδέει) τους χοληφόρους πόρους με το λεπτό έντερο. Πρόκειται για μια πολύπλοκη επέμβαση που μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές για ορισμένους ανθρώπους.
- Οι καρκίνοι του τελικού χοληδόχου πόρου που βρίσκονται κοντά στο πάγκρεας και το λεπτό έντερο (δωδεκαδάκτυλο). Μαζί με τον χοληδόχο πόρο και τους κοντινούς λεμφαδένες, ο χειρουργός συχνά πρέπει να αφαιρέσει μέρος του παγκρέατος και το δωδεκαδάκτυλο. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται μερική παγκρεατο-δωδεκαδακτυλεκτομή ή επέμβαση Whipple. Όπως και οι άλλες επεμβάσεις, πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί μια έμπειρη χειρουργική ομάδα.
Περισσότερα για την επέμβαση Whipple : Click ΕΔΩ
Πιθανοί κίνδυνοι και παρενέργειες της χειρουργικής επέμβασης
Οι κίνδυνοι και οι παρενέργειες της χειρουργικής επέμβασης εξαρτώνται από την έκταση της επέμβασης και τη γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου πριν από την επέμβαση.
Η χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του χοληδόχου πόρου είναι μια μεγάλη επέμβαση που μπορεί να σημαίνει την αφαίρεση τμημάτων άλλων οργάνων. Αυτό μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ανάρρωση και την υγεία του ατόμου μετά τη χειρουργική επέμβαση. Τα σοβαρά προβλήματα, αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση, μπορεί να περιλαμβάνουν αιμορραγία από την περιοχή της εγχείρησης, διαφυγή χολής ή παγκρεατικού υγρού στην κοιλιά, λοιμώξεις, ηπατική ανεπάρκεια, επιπλοκές από την αναισθησία, πνευμονία, ακόμη και θάνατο σε σπάνιες περιπτώσεις. Ο μετεγχειρητικός πόνος αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη αναλγητική αγωγή. Επειδή τα περισσότερα από τα όργανα που αφαιρούνται συμμετέχουν στην πέψη, η διατροφή μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα μετά τη χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη αγωγή.
Λαπαροσκόπηση για το σχεδιασμό της χειρουργικής επέμβασης
Η λαπαροσκόπηση είναι μία χειρουργική πράξη που γίνεται πριν από την κύρια εγχείρηση, προκειμένου να αντληθούν πληροφορίες για τυχόν εξάπλωση του καρκίνου, γεγονός που θα καθιστούσε αδύνατη τη θεραπευτική χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο η λαπαροσκόπηση έχει ένδειξη σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, δεδομένου ότι οι πληροφορίες που δίδονται από τις απεικονιστικές εξετάσεις -ιδίως από την αξονική τομογραφία και το μαγνητικό συντονισμό- είναι επαρκείς για τον σχεδιασμό ή αποκλεισμό της χειρουργικής θεραπείας.
2. Παρηγορητική χειρουργική επέμβαση για το χολαγγειοκαρκίνωμα
΄Ενας όγκος είναι ανεγχείρητος όταν είναι πολύ προχωρημένος, έχει επεκταθεί στους γύρω ιστούς ή έχει παρουσιάσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Ένας άλλος λόγος είναι η θέση του όγκου που καθιστά αδύνατη την πλήρη αφαίρεσή του χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή του ασθενούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις διενεργείται παρηγορητική επέμβαση.
Η παρηγορητική χειρουργική επέμβαση είναι η εγχείρηση που διενεργείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων ή την αντιμετώπιση (ή ακόμη και την πρόληψη) επιπλοκών, όπως η απόφραξη των χοληφόρων οδών. Η παρηγορητική χειρουργική δεν θεραπεύει τον καρκίνο, αλλά μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αισθανθεί καλύτερα και μερικές φορές να το βοηθήσει να ζήσει περισσότερο και με καλύτερες συνθήκες απ΄οτι εάν δεν χειρουργείτο. Οι συνήθεις παρηγορητικές μέθοδοι είναι οι ακόλουθες:
α) Χολική παράκαμψη
Ο χειρουργός με αυτή την παρηγορητική εγχείρηση δημιουργεί μια παράκαμψη του όγκου που αποφράσσει τον χοληδόχο πόρο, συνδέοντας ένα τμήμα του χοληδόχου πόρου πριν από την απόφραξη με ένα τμήμα λεπτού εντέρου. Σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η χοληδόχος κύστη για αυτή την παράκαμψη. Γενικά οι τύποι επεμβάσεων παράκαμψης της χολής, εξαρτώνται ανάλογα με το σημείο της απόφραξης. Η παράκαμψη επιτρέπει τη ροή της χολής στο έντερο και μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων, όπως ο ίκτερος ή ο κνησμός. Ενώ η παράκαμψη είναι σαφώς πιο επεμβατική από την τοποθέτηση ενός stent ή ενός καθετήρα, έχει κάποια πλεονεκτήματα, καθώς μπορεί να διαρκέσει περισσότερο και η μόλυνση είναι λιγότερο πιθανόν να αποτελέσει αιτία δημιουργίας πρόβλημάτων.
β) Τοποθέτηση stent ή διαδερμικού ενδοαυλικού καθετήρα
Εάν δεν επιλεγεί η χειρουργική παράκαμψη, μπορεί να τοποθετηθεί ένας πλαστικός ή αυτοδιαστελόμενος μεταλλικός σωλήνας που ονομάζεται stent μέσα στον χοληδόχο πόρο ή ένας ενδοαυλικός πλαστικός σωλήνας (καθετήρας) στον χοληδόχο πόρο, ώστε η χολή να ρέει προς το δωδεκαδάκτυλο.
Το stent(στέντ) είναι ένας μικρός μεταλλικός ή πλαστικός σωλήνας που τοποθετείται μέσα από την απόφραξη του χοληδόχου πόρου. Διατηρεί τον αυλό του χοληδόχου πόρου ανοιχτό για να επιτρέπει την μεταφορά της χολής στο δωδεκαδάκτυλο(λεπτό έντερο).
Ο καθετήρας είναι ένας λεπτός, εύκαμπτος πλαστικός σωλήνας που εισάγεται από το δέρμα και διαμέσου του ήπατος στον χοληδόχο πόρο. Το ένα άκρο του σωλήνα βρίσκεται έξω από το σώμα και το άλλο άκρο τοποθετείται σε ηπατικό ή στο χοληδόχο πόρο. Αυτό επιτρέπει στη χολή να συλλέγεται σε έναν σάκο που βρίσκεται καθηλωμένος στο δέρμα και μπορεί να αδειάζει όταν γεμίζει με χολή. Με αυτό τον τρόπο η χολή οδηγείται εκτός σώματος και δεν αυξάνει στο αίμα(=ίκτερος).
Αυτές οι διαδικασίες συχνά γίνονται για να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την ανακούφιση των συμπτωμάτων από πιο προχωρημένους καρκίνους, αλλά μπορούν επίσης να γίνουν για να βοηθήσουν στην ανακούφιση του ίκτερου πριν από μια δυνητικά θεραπευτική χειρουργική επέμβαση. Αυτό συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου επιπλοκών από τη χειρουργική επέμβαση.
Το στέντ ή ο καθετήρας μπορεί να χρειάζεται να αντικαθίσταται κάθε λίγους μήνες για να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης και φλεγμονής(χολαγγείτιδα) ή να αντικατασταθεί σε περίπτωση που αποφραχθεί.
Μεταμόσχευση ήπατος
Γενικά η μεταμόσχευση ήπατος ως θεραπευτική μέθοδος για την αντιμετώπιση του χολαγγειοκαρκινώματος δεν έχει γίνει αποδεκτή από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα. Για πολύ επιλεγμένες περιπτώσεις όπου το χολαγγειοκαρκίνωμα είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο(δηλαδή στάδιο 0 ή in situ καρκίνος), η μεταμόσχευση ήπατος από νεκρό δότη μπορεί να είναι μια επιλογή με πλήρη θεραπευτικά αποτελέσματα. Η διάγνωση όμως ενός χολαγγειοκαρκινώματος σε αυτό το στάδιο είναι σπάνια.
Τα μεταμοσχευτικά κέντρα που δέχονται ασθενείς με καρκίνο των χοληφόρων στα προγράμματα μεταμόσχευσης είναι λίγα. Αυτό γιατί έχει αποδειχθεί ότι το χολαγγειοκαρκίνωμα θα επαναεμφανισθεί στο μεταμοσχευμένο ήπαρ. Ο υποψήφιος ασθενής προς μεταμόσχευση πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις που αφορούν το μέγεθος και την έκταση του χολαγγειοκαρκινώματος, προκειμένου να υποβληθεί σε μεταμόσχευση. Για αυτό υποβάλλεται σε εξονυχιστικό έλεγχο (απεικονιστικές εξετάσεις, λαπαροσκόπηση κλπ.) και επιπλέον πριν την μεταμόσχευση υποβάλλεται σε πρόγραμμα χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας.
Η μεταμόσχευση ήπατος σε ασθενείς με χολαγγειοκαρκίνωμα πρέπει να διενεργείται άμεσα ώστε να μην επεκταθεί ο όγκος. Επειδή υπάρχει έλλειψη μοσχευμάτων, τα άτομα που χρειάζονται μεταμόσχευση πρέπει να περιμένουν μέχρι να είναι διαθέσιμο ένα ηπατικό μόσχευμα, κάτι που μπορεί να πάρει πολύ καιρό και αυτό να οδηγήσει σε επέκταση του όγκου που θα καταστήσει ανέφικτη την μεταμόσχευση.
Μια επιλογή που μπορεί να ελαττώσει τον χρόνο αναμονής για μεταμόσχευση είναι η δωρεά ήπατος από ζώντα δότη (συχνά ενός στενού συγγενή), ο οποίος θα δώσει ένα τμήμα του ήπατός του για μεταμόσχευση. Ωστόσο αυτό ενέχει κινδύνους για τον δότη.
Όπως και οι άλλες χειρουργικές επεμβάσεις για το χολαγγειοκαρκίνωμα, η μεταμόσχευση ήπατος είναι μια βαρεία επέμβαση με σημαντικούς κινδύνους (αιμορραγία, λοίμωξη, επιπλοκές από την αναισθησία κλπ. ). Υπάρχουν όμως και κάποιοι πρόσθετοι κίνδυνοι μετά από αυτή τη χειρουργική επέμβαση: μετά τη μεταμόσχευση ήπατος, πρέπει να λαμβάνονται φάρμακα που βοηθούν στην καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς, ώστε να μην απορρίψει το νέο ήπαρ. Αυτά τα φάρμακα έχουν τους δικούς τους κινδύνους και παρενέργειες, ιδίως τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών λοιμώξεων. Ορισμένα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της απόρριψης μπορούν να προκαλέσουν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη και διαβήτη. Μπορούν επίσης να αποδυναμώσουν τα οστά και τα νεφρά ή να οδηγήσουν σε υποτροπή του χολαγγειοκαρκινώματος στο μόσχευμα ή στην ανάπτυξη άλλου καρκίνου σε άλλο όργανο. Μετά τη μεταμόσχευση ήπατος, απαιτούνται τακτικές εξετάσεις αίματος. Μερικές φορές γίνονται επίσης βιοψίες ήπατος για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει απόρριψη και εάν τα φάρμακα κατά της απόρριψης πρέπει να αλλάξουν.
ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Τοπική καταστροφή (κατάλυση όγκου) του όγκου με ραδιοσυχνότητες ή με μικροκύματα
Οι όγκοι στο ήπαρ που δεν μπορούν να αφαιρεθούν, μπορούν μερικές φορές να καταστραφούν(νεκρωθούν) με την τοποθέτηση ενός μακρού μεταλλικού καθετήρα μέσα στον όγκο μέσω μιας μικρής οπής στο δέρμα. Για να οδηγηθεί ο καθετήρας στο σωστό σημείο στον όγκο, χρησιμοποιείται αξονική τομογραφία ή υπερηχογράφημα. Στη συνέχεια, το άκρο του καθετήρα θερμαίνεται και μέσω της θερμότητας καταστρέφεται ο όγκος.
Διαρτηριακός χημειοεμβολισμός
Ο χημειοεμβολισμός είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένα αντικαρκινικό φάρμακο εγχύεται στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον όγκο και ακολούθως «σφραγίζεται» το αγγείο που τροφοδοτεί τον όγκο με έγχυση ειδικών σφαιριδίων ή μικρού ελάσματος. Η μέθοδος χρησιμοποιείται προεγχειρητικά για την συρρίκνωση του όγκου, για όγκους που δεν μπορούν να αφαιρεθούν ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της υποτροπής του χολαγγειοκαρκινώματος.
Συστηματική χημειοθεραπεία
Η χημειοθεραπεία είναι θεραπεία με φάρμακα που σκοτώνουν τον καρκίνο και συνήθως χορηγούνται σε φλέβα (ενδοφλέβια) ή λαμβάνονται από το στόμα. Αυτά τα φάρμακα εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και φθάνουν σε όλες τις περιοχές του σώματος, καθιστώντας αυτή τη θεραπεία χρήσιμη για ορισμένους καρκίνους που έχουν εξαπλωθεί σε όργανα πέραν του χοληδόχου πόρου. Επειδή τα φάρμακα φτάνουν σε όλες τις περιοχές του σώματος, πρόκειται για συστηματική θεραπεία.
Η χημειοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ορισμένους ανθρώπους με καρκίνο των χοληφόρων πόρων, αλλά μέχρι στιγμής δεν είναι σαφές πόσο χρήσιμη είναι για αυτόν τον τύπο καρκίνου. H χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
- Πριν από τη χειρουργική επέμβαση: Μπορεί να χορηγηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση για καρκίνους που μπορεί να αφαιρεθούν πλήρως. Η χημειοθεραπεία μπορεί να συρρικνώσει τον όγκο αρκετά ώστε να βελτιώσει τις πιθανότητες επιτυχίας της χειρουργικής επέμβασης. Αυτό ονομάζεται «νεοεπικουρική θεραπεία».
- Μετά τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του καρκίνου: Μετά τη χειρουργική επέμβαση μπορεί να χορηγηθεί χημειοθεραπεία (συχνά μαζί με ακτινοθεραπεία) για να μειωθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης του καρκίνου. Αυτό ονομάζεται «επικουρική χημειοθεραπεία».
- Ως μέρος της κύριας θεραπείας για ορισμένους προχωρημένους καρκίνους: Η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί (μερικές φορές σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία) για πιο προχωρημένους καρκίνους που δεν μπορούν να αφαιρεθούν ή έχουν επεκταθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Η χημειοθεραπεία δεν θεραπεύει αυτούς τους καρκίνους, αλλά μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της νόσου.
- Ως παρηγορητική θεραπεία: Η χημειοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη συρρίκνωση των όγκων ή στην επιβράδυνση της ανάπτυξής τους για κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του καρκίνου, για παράδειγμα, συρρικνώνοντας όγκους που πιέζουν νεύρα και προκαλούν πόνο.
Η χημειοθεραπεία χορηγείται σε κύκλους, με κάθε περίοδο θεραπείας να ακολουθείται από μια περίοδο ανάπαυσης για να δοθεί χρόνος στον οργανισμό να ανακάμψει. Οι κύκλοι χημειοθεραπείας διαρκούν γενικά περίπου 3 έως 4 εβδομάδες. Η χημειοθεραπεία συνήθως δεν συνιστάται για ασθενείς με κακή υγεία, αλλά η προχωρημένη ηλικία από μόνη της δεν αποτελεί εμπόδιο για τη χορήγηση χημειοθεραπείας.
Πιθανές παρενέργειες της χημειοθεραπείας
Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα επιτίθενται στα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα, γι’ αυτό και δρουν κατά των καρκινικών κυττάρων. Αλλά και άλλα κύτταρα στο σώμα, όπως αυτά του μυελού των οστών (όπου δημιουργούνται νέα κύτταρα αίματος), του βλεννογόνου του στόματος και του εντέρου και των θυλάκων των τριχών, πολλαπλασιάζονται επίσης γρήγορα. Αυτά τα κύτταρα μπορεί να επηρεαστούν από τη χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες.
Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας εξαρτώνται από τον τύπο και τη δόση των φαρμάκων που χορηγούνται, τον τρόπο χορήγησής τους και τη διάρκεια της θεραπείας. Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Απώλεια μαλλιών
- Πληγές στο στόμα
- Απώλεια της όρεξης
- Ναυτία και έμετος
- Διάρροια
- Νευρική βλάβη (νευροπάθεια), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, ακόμη και πόνο στα χέρια και τα πόδια
- Αυξημένη πιθανότητα λοιμώξεων (από την ύπαρξη πολύ λίγων λευκών αιμοσφαιρίων)
- Εύκολοι μώλωπες ή αιμορραγία (από πολύ λίγα αιμοπετάλια)
- Κόπωση (από πολύ λίγα ερυθρά αιμοσφαίρια)
Οι περισσότερες παρενέργειες είναι βραχυπρόθεσμες και εξαφανίζονται μετά το τέλος της θεραπείας. Οι περισσότερες παρενέργειες μπορούν να αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα, μπορούν να χορηγηθούν φάρμακα για την πρόληψη ή τη μείωση της ναυτίας και του εμέτου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να μειωθούν οι δόσεις των χημειοοθεραπευτικών φαρμάκων και να καθυστερήσει η χορήγησή τους.
Στοχευμένη θεραπεία για το χολαγγειοκαρκίνωμα
Καθώς με την έρευνα γίνονται γνωστές οι αλλαγές στα κύτταρα που προκαλούν καρκίνο, έχουν αναπτυχθεί φάρμακα που στοχεύουν ορισμένες από αυτές τις αλλαγές. Αυτά τα στοχευμένα φάρμακα δρουν διαφορετικά από τα συνήθη φάρμακα χημειοθεραπείας. Μερικές φορές λειτουργούν όταν τα συνήθη χημειοθεραπευτικά φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά και συχνά έχουν διαφορετικές παρενέργειες.
Ένα τέτοιο φάρμακο είναι οι αναστολείς του FGFR2(υποδοχείς αυξητικού παράγοντα ινοβλαστών). Για να δράσουν αυτά τα φάρμακα, στο χολαγγειοκαρκίνωμα θα πρέπει να έχει ανιχνευθεί το μη φυσιολογικό γονίδιο FGFR2. Τα φάρμακα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία ορισμένων προχωρημένων καρκίνων του χοληδόχου πόρου που δεν μπορούν να αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση ή έχουν επεκταθεί (μεταστάσεις) σε άλλους ιστούς.
Πιθανές παρενέργειες των αναστολέων του FGFR2
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες των αναστολέων του FGFR2 είναι η υπερβολικά μεγάλη ή υπερβολικά μικρή ποσότητα φωσφορικών στο αίμα, νεφρικά προβλήματα, απώλεια μαλλιών, διάρροια, δυσκοιλιότητα, προβλήματα στα νύχια, κόπωση, αλλαγές στη γεύση, ναυτία, έμετος, ξηροστομία ή πληγές στο στόμα, απώλεια όρεξης, ξηροδερμία, ξηροφθαλμία ή άλλα οφθαλμικά προβλήματα, σύνδρομο χεριών-ποδιών και κοιλιακό άλγος.
Ανοσοθεραπεία
Η ανοσοθεραπεία είναι η χρήση φαρμάκων που βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να καταστρέφει καλύτερα τα καρκινικά κύτταρα. Πολλά από αυτά τα φάρμακα δοκιμάζονται σε κλινικές δοκιμές για να διαπιστωθεί αν μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία του καρκίνου των χοληφόρων πόρων.
Ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτίνες ή σωματίδια υψηλής ενέργειας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Η ακτινοβολία δεν χρησιμοποιείται συχνά για τη θεραπεία του καρκίνου του χοληδόχου πόρου, ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τους ακόλουθους τρόπους:
Εξωτερική ακτινοθεραπεία:
Μετά τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του καρκίνου: Αυτό ονομάζεται επικουρική θεραπεία. Χρησιμοποιείται για να νεκρώσει τυχόν μικροσκοπικές εναποθέσεις καρκινικών κυττάρων που έχουν απομείνει μετά τη χειρουργική επέμβαση που είναι πολύ μικρές για να τις αντιληφθούμε με γυμνό μάτι. Δεν υπάρχει ομοφωνία ότι η επικουρική ακτινοθεραπεία είναι χρήσιμη.
Πριν από τη χειρουργική επέμβαση για καρκίνους που μπορεί να αφαιρεθούν: Αυτό ονομάζεται νεοεπικουρική θεραπεία και χρησιμοποιείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση για ορισμένους καρκίνους που θεωρείται ότι μπορούν να αφαιρεθούν. Σκοπός της μεθόδου είναι να συρρικνωθεί ο όγκος ώστε να γίνει εφικτή η εκτομή του. Δεν υπάρχει ομοφωνία κατά πόσο η νεοεπικουρική θεραπεία είναι αποτελεσματική.
Ως παρηγορητική θεραπεία: Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων όταν ο καρκίνος είναι πολύ προχωρημένος για να θεραπευτεί. Μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου ή άλλων συμπτωμάτων συρρικνώνοντας όγκους που εμποδίζουν τους χοληφόρους πόρους ή τα αιμοφόρα αγγεία ή πιέζουν τα νεύρα και να βελτιώσει έως ένα βαθμό την καθημερινότητα του ασθενούς.
Παρενέργειες της εξωτερικής ακτινοθεραπείας
Ορισμένες κοινές παρενέργειες της εξωτερικής ακτινοθεραπείας για την αντιμετώπιση του χολαγγειοκαρκινώματος περιλαμβάνουν:
- Δερματικές αλλαγές, από ερυθρότητα έως φουσκάλες και ξεφλούδισμα (στην περιοχή που υποβάλλεται σε θεραπεία)
- Ναυτία και έμετος
- Διάρροια
- Κόπωση (κούραση)
- Απώλεια μαλλιών (στο δέρμα της περιοχής που υποβάλλεται σε θεραπεία)
- Χαμηλός αριθμός κυττάρων αίματος
- Ηπατική βλάβη
Οι παρενέργειες από την ακτινοβολία συχνά αρχίζουν μία ή δύο εβδομάδες μετά τη θεραπεία και συνήθως βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου μετά το τέλος της θεραπείας.
Εσωτερική ακτινοθεραπεία
Αυτός ο τύπος θεραπείας χρησιμοποιεί μικρά σφαιρίδια ραδιενεργού υλικού που διοχετεύονται με ειδικό καθετήρα διαμέσου αρτηρίας σε ενδοηπατικά χολαγγειοκαρκινώματα. Για τον καρκίνο του χοληδόχου πόρου, η εσωτερική ακτινοβολία γίνεται με ένα λεπτό ραδιενεργό σύρμα που τοποθετείται στον χοληδόχο πόρο με γαστροσκόπειο. Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με εξωτερική ακτινοβολία και έχει παρηγορητικό σκοπό.
Χημειοακτινοβολία
Προκειμένου να είναι αποτελεσματικότερη η χημειοθεραπεία μπορεί να συνδιάζεται με ακτινοβολία. Συνιστάται σε επιλεγμένους ασθενείς με πρώιμο στάδιο χολαγγειοκαρκινώματος και συγκεκριμένα ως προετοιμασία στην περίπτωση που ο ασθενής θα υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος. Το κύριο μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης είναι ότι οι παρενέργειές της τείνουν να είναι χειρότερες από τη χορήγηση μόνο ακτινοβολίας.
Πρόγνωση του χολαγγειοκαρκινώματος: τι την επηρεάζει
Μετά την διάγνωση του χολαγγειοκαρκινώματος η πρόγνωση, δηλαδή η δυνατότητα επιβίωσης καθώς και οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται από τα ακόλουθα:
- Εάν ο όγκος εντοπίζεται στο άνω ή στο κατώτερο τμήμα των χοληφόρων
- Εάν προσβάλλει μόνο τα χοληφόρα ή έχει επεκταθεί στο ήπαρ, λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα, δηλαδή από το στάδιο του όγκου
- Εάν έχει προσβάλλει τα νεύρα ή αγγεία που βρίσκονται κοντά στον όγκο
- Εάν έχει γίνει πλήρης χειρουργική αφαίρεση του όγκου
- Εάν ο ασθενής έχει συγχρόνως και άλλη νόσο, όπως Πρωτοπαθή Σκληρυντική Χολαγγειίτιδα
- Εάν τα επίπεδα του καρκινικού δείκτη CA 19-9 είναι υψηλότερα του φυσιολογικού
- Εάν ο όγκος έχει διαγνωσθεί όχι στα πολύ αρχικά του στάδια ή έχει υποτροπιάσει χολαγγειοκαρκίνωμα που αντιμετωπίστηκε παλαιότερα.
Υποτροπή του χολαγγειοκαρκινώματος
Υποτροπή είναι ανάπτυξη χολαγγειοκαρκινώματος μετά από την θεραπεία που διενεργήθηκε για την αντιμετώπισή του. Η υποτροπή μπορεί να είναι τοπική στην περιοχή από που ξεκίνησε ή απομακρυσμένη σε άλλα μέρη του σώματος, όπως π.χ. στους πνεύμονες. Εάν ο όγκος επανεμφανιστεί, η περαιτέρω θεραπεία εξαρτάται από την περιοχή που επανεμφανίστηκε, το είδος της θεραπείας που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Στις περισσότερες περιπτώσεις υποτροπής του χολαγγειοκαρκινώματος, η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη. Η θεραπεία σε αυτές τις περιπτώσεις αποσκοπεί στον περιορισμό της ανάπτυξης του όγκου και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξει επιλογή χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση του όγκου και ενδεχομένως συμπληρωματικής συντηρητικής θεραπείας.
Διευκρίνιση: Οι παραπάνω πληροφορίες αποτελούν σύντομη ενημέρωση και δεν υποκαθιστούν τον ιατρό σας
Ο ιατρός και οι συνεργάτες αναλαμβάνουν την διερεύνηση, θεραπευτική αντιμετώπιση και παρακολούθηση των χειρουργικών παθήσεων των χοληφόρων.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
➔
επιλέγοντας (-Click-) την ενότητα που σας ενδιαφέρει
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Ήπατος ενηλίκων
Ήπατος παιδιών
Χοληφόρων
Παγκρέατος
Με νεφρική ανεπάρκεια
Με ηπατική δυσλειτουργία
Με κίρρωση ήπατος
Με μεταμόσχευση νεφρού
Με μεταμόσχευση ήπατος
Πεπτικός σωλήνας
Ενδοκρινείς
Μαστός
Κήλες
Κιρσοί
Οπισθοπεριτόναιο
Επικοινωνία:
✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Επαγγελματική δραστηριοποίηση
