✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
Εξειδικευμένη
Γενική και Ογκολογική χειρουργική
Αίτια καρκίνου των χοληφόρων (χολαγγειοκαρκίνωμα)
Τα χοληφόρα
Τα χοληφόρα είναι ένα δίκτυο από σωληνάρια που αρχίζουν με τη μορφή πολλών μικροσκοπικών σωλήνων, που ονομάζονται «χοληφόρα σωληνάρια». Οι αγωγοί αυτοί ενώνονται μεταξύ τους και στη συνέχεια σχηματίζουν τον αριστερό και δεξιό ηπατικό πόρο. Οι πόροι αυτοί ενώνονται έξω από το ήπαρ και σχηματίζουν τον κοινό ηπατικό πόρο. Χαμηλότερα, ο κοινός ηπατικός πόρος συνδέεται μέσω του κυστικού πόρου με την χοληδόχο κύστη. Από αυτό το σημείο και μετά σχηματίζεται ο κοινός χοληδόχος πόρος, ο οποίος καταλήγει στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου(=δωδεκαδάκτυλο) μέσω του φύματος του Vater(Φάτερ).
Η λειτουργία των χοληφόρων είναι να συλλέγουν την χολή που παράγεται αρχικά στο ήπαρ και να την μεταφέρουν στο δωδεκαδάκτυλο και ακολούθως στο υπόλοιπο λεπτό έντερο. Ένα σημαντικό μέρος της χολής που παράγεται στο ήπαρ «αποθηκεύεται» στην χοληδόχο κύστη. Με την έναρξη της πέψης η χολή που είναι αποθηκευμένη στη χοληδόχο κύστη διοχετεύεται μέσω του κυστικού πόρου στον κοινό χοληδόχο πόρο και στη συνέχεια στο λεπτό έντερο όπου συμβάλλει στην πέψη των λιπών των τροφών.
Ο καρκίνος των χοληφόρων ή χολαγγειοκαρκίνωμα
Ο καρκίνος των χοληφόρων, που επίσης είναι γνωστός ως χολαγγειοκαρκίνωμα, είναι ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός κυττάρων των χοληφόρων με αποτέλεσμα την ανάπτυξη όγκου. Η περιοχή ανάπτυξης του καρκίνου μπορεί να εντοπίζεται σε οιανδήποτε σημείο του συστήματος των χοληφόρων, δηλαδή σε χοληφόρα που βρίσκονται είτε εντός του ήπατος είτε εκτός του ήπατος. Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι των χοληφόρων ξεκινούν από τα αδενικά κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό των χοληδόχων πόρων, Είναι δηλαδή τύπος αδενοκαρκινώματος. Η κοινή ονομασία αυτών των καρκίνων είναι «χολαγγειοκαρκίνωμα». Αυτά τα καρκινικά κύτταρα στη συνέχεια μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλες περιοχές του σώματος και να προκαλέσουν ανάπτυξη νέου καρκίνου. Αυτό καλείται «μετάσταση».
Το χολαγγειοκαρκίνωμα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε τμήμα του συστήματος των χοληφόρων. Με βάση από πού ξεκινούν οι καρκίνοι (βλ την εικόνα), διακρίνονται 2 τύποι:
1.Καρκίνοι ενδοηπατικών χοληφόρων πόρων
2.Καρκίνοι του εξωηπατικών χοληφόρων
1.Καρκίνοι των ενδοηπατικών χοληφόρων πόρων
Αυτοί οι καρκίνοι ξεκινούν από τους μικρότερους κλάδους των χοληφόρων εντός του ήπατος. Μερικές φορές συγχέονται με καρκίνους που ξεκινούν από τα ηπατικά κύτταρα δηλαδή τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο και συχνά αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο.
2.Καρκίνοι εξωηπατικών χοληφόρων πόρων(εξωηπατικό χολαγγειοκαρκίνωμα)
Σε αυτούς κατατάσσονται ο καρκίνος των περιπυλαίων χοληφόρων, ο καρκίνος του κοινού χοληδόχου πόρου και ο καρκίνος της χοληδόχου κύστης.
Περιπυλαίοι καρκίνοι των χοληφόρων(όγκοι Klatskin)
Αυτοί οι καρκίνοι ξεκινούν από το σημείο όπου ο αριστερός και ο δεξιός ηπατικός πόρος εξέρχονται από το ήπαρ και σε συνέχεια ενώνονται και σχηματίζουν ένα κοινό πόρο.Ονομάζονται επίσης όγκοι Klatskin.
Καρκίνοι του κοινού χοληδόχου πόρου
Οι καρκίνοι αυτού του τύπου αναπτύσσονται κατά μήκος του κοινού χοληδόχου πόρου και συμπεριλαμβάνουν και το τμήμα του κοινού χοληδόχου πόρου που διέρχεται από το πάγκρεας.
Καρκίνος της χοληδόχου κύστης
Ο καρκίνος παρουσιάζεται σε κάποιο σημείο της χοληδόχου κύστης. Συνήθως επεκτείνεται προς το ήπαρ με το οποίο είναι σε επαφή. Δεν είναι συχνή νόσος.
Άλλοι τύποι καρκίνου του χοληδόχου πόρου είναι πολύ λιγότερο συχνοί. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα σαρκώματα, τα λεμφώματα κ.ά.
Τι προκαλεί το Χολαγγειοκαρκίνωμα;
Δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία του καρκίνου των χοληδόχου πόρου. Ωστόσο έχουν εντοπισθεί ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που η παρουσία τους αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης χολαγγειοκαρκινώματος.
Ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι η φλεγμονή των χοληφόρων, που μπορεί να προκληθεί από λιθίαση στα χοληφόρα, από ιώσεις του ήπατος, από αυτοάνοσα νοσήματα ή ακόμη από παράσιτα. Φαίνεται ότι η φλεγμονή στα χοληφόρα μπορεί να προκαλέσει ορισμένες αλλαγές στο DNA των κυττάρων(μεταλλάξεις), κάνοντάς τα να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα και να σχηματίζουν καρκίνους.(Το DNA είναι η χημική ουσία σε κάθε κύτταρό μας που συνθέτει τα γονίδιά μας – τις οδηγίες για τον τρόπο λειτουργίας των κυττάρων μας.)
Οι καρκίνοι στα χοληφόρα μπορεί να οφείλονται σε γονιδιακές μεταλλάξεις. Δεν είναι γνωστό τι μπορεί να προκαλέσει αυτές τις μεταλλάξεις, εκτός πιθανόν της φλεγμονής των χοληφόρων. Πολλές γονιδιακές αλλαγές μπορεί να είναι απλώς τυχαία γεγονότα που συμβαίνουν μερικές φορές στο εσωτερικό ενός κυττάρου, χωρίς να έχουν κάποια εξωτερική αιτία.
Οι γονιδιακές μεταλλάξεις που σχετίζονται με τους καρκίνους των χοληφόρων πόρων συνήθως αποκτώνται κατά τη διάρκεια της ζωής και δεν κληρονομούνται. Για παράδειγμα, στους περισσότερους καρκίνους των χοληφόρων πόρων οι επίκτητες αλλαγές εντοπίζονται στο γονίδιο TP53. Άλλα γονίδια που μπορεί να παίζουν ρόλο στους καρκίνους των χοληφόρων πόρων περιλαμβάνουν τα KRAS, HER2 και ALK.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για χολαγγειοκαρκίνωμα
Παράγοντας κινδύνου είναι οτιδήποτε επηρεάζει την πιθανότητα εμφάνισης μιας ασθένειας όπως ο καρκίνος. Διαφορετικοί καρκίνοι έχουν διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου. Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα ή η διατροφή, μπορούν να αλλάξουν και άλλοι όχι, όπως η ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό ενός ατόμου. Όμως η ύπαρξη ενός παράγοντα κινδύνου, ή ακόμη και πολλών παραγόντων κινδύνου, δεν σημαίνει ότι ένα άτομο θα νοσήσει από τη νόσο. Αντίθετα, πολλοί άνθρωποι που προσβάλλονται από τη νόσο έχουν λίγους ή καθόλου γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την συγκεκριμένη νόσο.
Οι παράγοντες κινδύνου που πιθανόν συμβάλλουν στην ανάπτυξη χολαγγειοκαρκινώματος είναι οι ακόλουθοι:
1.Παθήσεις του ήπατος ή των χοληφόρων πόρων
Τα άτομα που πάσχουν από χρόνια (μακροχρόνια) φλεγμονή των χοληφόρων πόρων έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των χοληφόρων πόρων. Ορισμένες παθήσεις του ήπατος ή των χοληφόρων πόρων μπορούν επίσης να το προκαλέσουν ανάπτυξη καρκίνου. Οι συνηθέστερες αιτίες είναι οι παρακάτω:
▪ Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα, μια κατάσταση κατά την οποία η συχνή φλεγμονή των χοληφόρων πόρων(χολαγγειίτιδα) οδηγεί στο σχηματισμό «ουλώδους» ιστού στα χοληφόρα. Η αιτία της φλεγμονής δεν είναι συνήθως γνωστή. Τα άτομα με αυτή τη πάθηση έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων πόρων. Πολλά άτομα με πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα πάσχουν επίσης από μία φλεγμονώδη νόσο του παχέος εντέρου, που ονομάζεται ελκώδης κολίτιδα.
▪ Λιθίαση των χοληφόρων πόρων, δηλαδή «πέτρες» στα χοληφόρα που όμως συνήθως είναι πολύ μικρότερες από τις πέτρες στη χοληδόχο κύστη, μπορεί επίσης να προκαλέσουν φλεγμονή που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων πόρων.
▪ Η συγγενής κυστική διάταση του χοληδόχου πόρου, μια σπάνια πάθηση με την οποία γεννιούνται ορισμένοι άνθρωποι. Σε αυτή παρατηρούνται διάφορες διατάσεις σε ένα ή πολλά σημεία των χοληφόρων. Η πάθηση αυτή αντιμετωπίζεται χειρουργικά συνήθως στην παιδική ηλικία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να αναπτυχθεί χολαγγειοκαρκίνωμα. Αυτό αναπτύσσεται σε περιοχές της διάτασης του χοληδόχου πόρου, όπου τα κύτταρα παρουσιάζουν προκαρκινικές μεταλλάξεις που εξελίσσονται σε καρκίνο του χοληδόχου πόρο
▪ Σύνδρομο Caroli μία εκ γενετής πάθηση στην οποία παρατηρείται διάταση των ενδοηπατικών χοληφόρων πόρων.
▪ Κίρρωση, η οποία είναι βλάβη του ήπατος εξ αιτίας ανάπτυξη ινώδους ιστού. Προκαλείται από μακροχρόνιες ιώσεις(ηπατίτιδα Β ή ηπατίτιδα C), από άλλους ερεθιστικούς παράγοντες όπως το αλκοόλ και η λιπώδης εκφύλιση του ήπατος κ.λ.π.
▪ Λοίμωξη με τον ιό της ηπατίτιδας Β ή τον ιό της ηπατίτιδας C, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ενδοηπατικών χοληφόρων πόρων. Αυτό μπορεί να οφείλεται τουλάχιστον εν μέρει στο γεγονός ότι οι μακροχρόνιες λοιμώξεις με αυτούς τους ιούς μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κίρρωση.
▪ Παλινδρόμηση παγκρεατικών υγρών στον χοληδόχο πόρο. Σπάνια πάθηση που οφείλεται σε ανατομική παρέκκλιση στην περιοχή συμβολής του χοληδόχου πόρου με τον παγκρεατικό, Η ανατομική αυτή ανωμαλία επιτρέπει την παλινδρόμηση(ροή πίσω) των πεπτικών υγρών από το πάγκρεας στους χοληφόρους πόρους. Τα άτομα με αυτές τις ανωμαλίες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων πόρων.
▪ Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από παράσιτα. Αυτό παρατηρείται σε Ασιατικές χώρες και οφείλεται στην κατανάλωση ωμών τροφών μολυσμένων με παράσιτα Αυτά που σχετίζονται στενότερα με τον κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων πόρων είναι το Clonorchis sinensis και το Opisthorchis viverrini.
2.Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου περιλαμβάνει την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn. Τα άτομα με αυτές τις ασθένειες έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων πόρων.
3.Μεγαλύτερη ηλικία
Οι ηλικιωμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του χοληδόχου πόρου σε σχέση με τους νεότερους. Οι περισσότεροι άνθρωποι που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του χοληδόχου πόρου είναι στην ηλικία των 60 ή 70 ετών.
4.Παχυσαρκία
Το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου της χοληδόχου κύστης και των χοληφόρων πόρων. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης χολόλιθων και λίθων στους χοληφόρους πόρους, καθώς και τον κίνδυνο ανάπτυξης μη αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου. Αλλά μπορεί να υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους το υπερβολικό βάρος μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο των χοληφόρων πόρων, όπως μεταβολές σε ορισμένες ορμόνες.
5.Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος
Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος είναι η συσσώρευση επιπλέον λίπους στα ηπατικά κύτταρα που δεν προκαλείται από το αλκοόλ. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να προκαλέσει ανάπτυξη ινώδους ιστού(=κίρρωση) που είναι παράγοντας κινδύνου που συμβάλλει στην ανάπτυξη χολαγγειοκαρκινώματος.
6.Οικογενειακό Ιστορικό
Το ιστορικό καρκίνου των χοληφόρων πόρων στην οικογένεια φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες ενός ατόμου να αναπτύξει αυτόν τον καρκίνο, αλλά ο κίνδυνος παραμένει χαμηλός, επειδή πρόκειται για σπάνια ασθένεια. Οι περισσότεροι καρκίνοι του χοληδόχου πόρου δεν εμφανίζονται σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
7.Αλκοόλ
Οι άνθρωποι που καταναλώνουν αυξημένη ποσότητα αλκοόλ στην περίπτωση που αναπτύξουν αλκοολική νόσο του ήπατος(=αλκοολική χρόνια ηπατίτιδα) και ιδιαίτερα όταν παρουσιάζουν αλκοολική κίρρωση, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο των ενδοηπατικών χοληφόρων.
8.Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου
Μελέτες έχουν εντοπίσει και άλλους παράγοντες που μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου των χοληφόρων χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί σαφής συσχέτιση μεταξύ τους. Αυτοί οι παράγοντες είναι:
▪ Κάπνισμα
▪ Χρόνια παγκρεατίτιδα (μακροχρόνια φλεγμονή του παγκρέατος)
▪ Μόλυνση με HIV (ο ιός που προκαλεί το AIDS)
▪ Έκθεση στον αμίαντο
▪ Έκθεση σε ραδόνιο ή άλλες ραδιενεργές χημικές ουσίες
▪ Έκθεση σε διοξίνες, νιτροζαμίνες ή πολυχλωριωμένα διφαινύλια, διοξείδιο του θορίου(Thorotrast)
Μπορεί να προληφθεί ο καρκίνος των χοληφόρων;
Δεν υπάρχει γνωστός τρόπος πρόληψης των καρκίνων των χοληφόρων. Ένας τρόπος που πιθανόν συμβάλλει στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου των χοληφόρων πόρων, (και γενικά και άλλων τύπων καρκίνου), είναι η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η σωματική δραστηριότητα και η υγιεινή διατροφή.
Άλλοι τρόποι που συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του χοληδόχου πόρου περιλαμβάνουν:
• Εμβολιασμός κατά του ιού της ηπατίτιδας Β(για να προληφθεί η μόλυνση από τον ιό που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο).
• Λήψη προφυλάξεων για την αποφυγή λοιμώξεων που μεταδίδονται με το αίμα ή σεξουαλικά, όπως όπως ο ιός της, ηπατίτιδας Β, της ηπατίτιδας C που προσβάλλουν το ήπαρ.
• Αμεση θεραπευτική αντιμετώπιση σε περίπτωση λοίμωξης από ιό της ηπατίτιδας Β ή της ηπατίτιδας C.
• Διακοπή ή περιορισμός του αλκοόλ.
• Διακοπή καπνίσματος.
• Προστασία από την έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες
Μπορεί ο καρκίνος των χοληφόρων να εντoπιστεί νωρίς;
Μόνο ένας μικρός αριθμός καρκίνων των χοληφόρων εντοπίζεται σε αρχικά στάδια ώστε να είναι δυνατή η αντιμετώπισή τους με χειρουργική επέμβαση. Οι χοληφόροι πόροι δεν είναι ψηλαφητοί στην κλινική εξέταση με συνέπεια οι μικροί όγκοι να μην μπορούν να γίνουν αντιληπτοί με την συνήθη κλινική εξέταση. Δεν υπάρχουν εξετάσεις αίματος ή άλλες εξετάσεις που μπορούν να ανιχνεύσουν αξιόπιστα τον καρκίνο των χοληφόρων πόρων στα πολύ αρχικά στάδια. Για αυτό το λόγο οι περισσότεροι καρκίνοι των χοληφόρων πόρων εντοπίζονται μόνο αφού ο καρκίνος έχει αναπτυχθεί αρκετά ώστε να παρουσιάσει συμπτώματα.
Διευκρίνιση: Οι παραπάνω πληροφορίες αποτελούν σύντομη ενημέρωση και δεν υποκαθιστούν τον ιατρό σας.
Ο ιατρός και οι συνεργάτες αναλαμβάνουν την διερεύνηση, θεραπευτική αντιμετώπιση και παρακολούθηση των χειρουργικών παθήσεων των χοληφόρων.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
➔
επιλέγοντας (-Click-) την ενότητα που σας ενδιαφέρει
Δρ Γεώργιος Ίμβριος MD, PhD
Γενικός Χειρουργός
Χειρουργός Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος
Χειρουργός Μεταμοσχεύσεων
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Ήπατος ενηλίκων
Ήπατος παιδιών
Χοληφόρων
Παγκρέατος
Με νεφρική ανεπάρκεια
Με ηπατική δυσλειτουργία
Με κίρρωση ήπατος
Με μεταμόσχευση νεφρού
Με μεταμόσχευση ήπατος
Πεπτικός σωλήνας
Ενδοκρινείς
Μαστός
Κήλες
Κιρσοί
Οπισθοπεριτόναιο
Επικοινωνία:
✆ 6974911110
✉ georgeimvrios@gmail.com
Επαγγελματική δραστηριοποίηση
