ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ - ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΙΑΤΡΟΙ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΣΙΑΝΑΣ
Αναισθησιολόγος
ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ
Τι είναι η γενική και τι η τοπική αναισθησία;
Απλουστευτικά η αναισθησία είναι τοπική είτε γενική. Στη τοπική αναισθησία ο ασθενής διατηρεί τις αισθήσεις του αλλά σε μία συγκεκριμένη περιοχή του σώματος δεν αισθάνεται πόνο. Η τοπική αναισθησία δεν προκαλεί απώλεια αισθήσεων αλλά εμποδίζει τα νεύρα στην περιοχή που θα γίνει η εγχείρηση να μεταδώσουν τις αισθήσεις πόνου στον εγκέφαλο.
Στη γενική αναισθησία ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του, δεν αισθάνεται πόνο και δεν έχει επίγνωση του τι συμβαίνει κατά την διάρκεια της επέμβασης.
Πώς γίνεται η τοπική αναισθησία;
Στην τοπική αναισθησία, που σωστότερα είναι τοπική αναλγησία, χρησιμοποιείται ένα φάρμακο που ονομάζεται τοπικό αναισθητικό για την αναισθητοποίηση της περιοχής που θα γίνει η επέμβαση. Με σύριγγα γίνεται διήθηση της περιοχής της εγχείρησης με το τοπικό αναισθητικό, για την προσωρινή αναισθητοποίησή της. Η τοπική αναισθησία χρησιμοποιείται πριν από μία μικρή επέμβαση και για περιορισμένης διάρκειας εγχειρήσεις, όπως μία βιοψία ή ακόμη για μία οδοντιατρική επέμβαση. Μερικές φορές συνδιάζεται με την χορήγηση ηρεμιστικού, που βοηθά να είναι «χαλαρός» ο ασθενής στη διάρκεια της επέμβασης.
Πώς γίνεται η γενική αναισθησία;
Η γενική αναισθησία είναι μία πολύ σημαντική ιατρική πράξη και βεβαίως είναι πολυπλοκότερη της τοπικής αναισθησίας. Πριν την γενική αναισθησία ο ασθενής υποβάλλεται σε έναν αριθμό εξετάσεων, όπως αιματολογικές, βιοχημικές, καρδιολογικές, ακτινολογικές κ.λ.π. που εξαρτώνται από την γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς και από το είδος της επέμβασης που πρόκειται να υποβληθεί.
Η γενική αναισθησία ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα που αρχίζουν από τον θάλαμο νοσηλείας και ολοκληρώνεται μετά το πέρας της εγχείρησης και τον θάλαμο μετεγχειρητικής ανάνηψης. Χορηγούνται ενδοφλέβια συγκεκριμένα φάρμακα που προκαλούν καταστολή των σωματικών αντιδράσεων και απώλεια της συνείδησης στον ασθενή. Έτσι είναι δυνατή η διασωλήνωση, η είσοδος δηλαδή ενός ειδικού σωλήνα στην τραχεία του ασθενούς για να του χορηγείται το αναγκαίο οξυγόνο.
Τι είναι η επισκληρίδια αναισθησία;
Η επισκληρίδια αναισθησία είναι μία μέθοδος που προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο στο κάτω ήμισυ του σώματος, π.χ. τα πόδια. Η αναισθησία αυτή γίνεται με την χορήγηση ενός φαρμάκου που καλείται «τοπικό αναισθητικό» στο νωτιαίο μυελό στη σπονδυλική στήλη και συγκεκριμένα στον επισκληρίδιο χώρο. Είναι μέθοδος με εφαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα εγχειρήσεων, π.χ. σε εγχείρηση για κιρσούς της σαφηνούς φλέβας κ.λ.π. Θα πρέπει να διαφοροποιηθεί από μία παρόμοια μέθοδο αλλά διαφορετική όσον αφορά την περιοχή χορήγησης του τοπικού αναισθητικού, που είναι η ραχιαία αναισθησία. Σε αυτή το φάρμακο χορηγείται πάλι διαμέσου της σπονδυλικής στήλης αλλά στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Ποιος επιλέγει το είδος της αναισθησίας για την επέμβαση που θα υποβληθώ;
Το είδος της αναισθησίας εξαρτάται από το είδος της εγχείρησης. Μια μικρή επέμβαση όπως η εκτομή μικρού σπίλου, μπορεί να διενεργηθεί υπό τοπική αναισθησία. Οι εγχειρήσεις που αφορούν ενδοκοιλιακές, ορθοπεδικές κ.λ.π. παθήσεις διενεργούνται υπό γενική αναισθησία. Η απόφαση για το είδος της αναισθησίας αποφασίζεται από κοινού μεταξύ των θεραπόντων ιατρών.
Μπορώ να φάω ή να πιώ πριν από μια επέμβαση ;
Κάθε εγχείρηση είναι διαφορετική και επομένως δεν υπάρχει μία απάντηση που να αφορά όλες τις επεμβάσεις.
Πριν από την εγχείρηση το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό θα ενημερώσει αν ο ασθενής μπορεί να φάει ή να πιεί πριν την εγχείρηση καθώς και πότε πρέπει να σταματήσει κάθε πρόσληψη τροφής ή υγρού.
Στις μικρές επεμβάσεις με τοπική αναισθησία συνήθως συστήνεται η διακοπή λήψης τροφής και υγρών μία έως δύο ώρες περίπου πριν την επέμβαση. Εάν πρόκειται για σοβαρότερες βαρύτητας επεμβάσεις, τότε ισχύουν τα ίδια με την γενική αναισθησία.
Συνήθως αρκετές ώρες πριν από τη γενική αναισθησία, δεν επιτρέπεται να φάτε ή να πιείτε τίποτα. Αυτό γιατί με την γενική αναισθησία τα αντανακλαστικά του σώματός αναστέλλονται προσωρινά και εάν στο στομάχι υπάρχει τροφή φαγητό ή/και υγρά, υπάρχει κίνδυνος ο ασθενής να κάνει είτε εμετό είτε ανάρια. Εάν συμβεί αυτό, η τροφή μπορεί να εισέλθει στους πνεύμονές, να επηρεάσει την αναπνοή σας ή και να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονές(εισρόφηση).
Το χρονικό διάστημα που πρέπει ο ασθενής να παραμείνει πριν από την επέμβαση χωρίς φαγητό ή ποτό εξαρτάται από τον τύπο της επέμβασης που θα κάνετε. Ωστόσο, συνήθως είναι τουλάχιστον 6 ώρες για φαγητό και 4-2 ώρες για υγρά. Για το πότε θα αρχίσει η προεγχειρητική «νηστεία» η υπεύθυνη ενημέρωση γίνεται από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Εάν ο ασθενής λαμβάνει φάρμακα που απαιτούν λήψη νερού, θα πρέπει να ενημερωθεί το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό ώστε να γίνει τροποποίηση στη χορήγησή τους. Στην περίπτωση που ο ασθενής πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη, που σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθεί μία συγκεκριμένη δίαιτα, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό θα δώσει της κατάλληλες οδηγίες πριν από την επέμβαση.
Μετά την εγχείρηση θα πονάω;
Είναι φυσιολογικό κάθε εγχειρητικό τραύμα να συνοδεύεται ανάλογα με την βαρύτητα της επέμβασης, από άλλοτε άλλη ένταση μετεγχειρητικού πόνου. Για την ανακούφιση του ασθενούς υπάρχει στη φαρέτρα του αναισθησιολόγου ένας σημαντικός αριθμός μεθόδων και φαρμάκων που καθιστούν ελεγχόμενο τον μετεγχειρητικό πόνο. Τα φάρμακά αυτά είναι ενδοφλέβια. Επίσης μπορεί να συνεχιστή η επισκληρίδιος περιοχική αναισθησία και μετεγχειρητικά για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα. Γενικά ο μετεγχειρητικός πόνος είναι αντιμετωπίσιμος αποτελεσματικά.
Δρ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΣΙΑΝΑΣ MD, MSc
Αναισθησιολόγος